Had je als jongere een havo- of vwo-diploma op zak, dan was het tot voor kort vrijwel vanzelfsprekend dat je je weg vervolgde naar het hbo of de universiteit. Dat beeld is de afgelopen jaren aan het kantelen. Wij spraken Hans Schutte, voorzitter van het College van Bestuur van ROC Mondriaan, over deze ontwikkeling, over recente projecten waarmee het beroepsonderwijs wordt versterkt, over de toekomst – en over het soort leiderschap dat nodig is om het onderwijs blijvend te vernieuwen.

Waar Schutte zijn loopbaan begon als ondernemer, maakte hij al snel de overstap naar een bestuursfunctie bij een onderwijsinstelling in Amsterdam. Daarna volgden functies bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). In 2020 keerde hij terug naar het onderwijs, als bestuurder bij ROC Mondriaan in Den Haag. Sindsdien is hij een van de drijvende krachten achter innovatie in het beroepsonderwijs. “Uit al mijn eerdere functies heb ik waardevolle inzichten meegenomen die ik nu inzet in mijn rol als onderwijsbestuurder. Het leiden van een onderwijsinstelling vereist namelijk ook ondernemerschap en durf. En dankzij mijn tijd bij de Rijksoverheid begrijp ik nu veel beter hoe beleid tot stand komt, hoe besluiten worden genomen, en wat daar allemaal bij komt kijken. Die kennis gebruik ik elke dag.”

Jongeren klaarstomen voor een veelbelovende toekomst
De terugkeer naar het mbo was voor Schutte bijna onvermijdelijk. Jongeren helpen bouwen aan een mooie toekomst – dat is en blijft zijn grote drijfveer. Binnen dat streven neemt het praktijkonderwijs een sleutelpositie in. “Deze doelgroep heeft relatief vaker behoefte aan een extra zetje in de goede richting. Goed beroepsonderwijs zorgt ervoor dat zij op de juiste plek terechtkomen. Daar draag ik heel graag aan bij,” zegt hij. “Bovendien is de band met het bedrijfsleven in het mbo het sterkst. En juist die samenwerking is essentieel om aan te sluiten op de praktijk en jongeren een goede start te geven in hun loopbaan.”

Een mooi voorbeeld van zo’n praktijkgerichte benadering is te vinden binnen de zorgopleidingen van ROC Mondriaan. Daar is de toekomstige werksituatie van studenten zo realistisch mogelijk nagebootst. Er is een volwaardige apotheek, een spreekkamer en zelfs een operatiekamer ingericht. “In deze nieuwe onderwijsvormen laten we studenten zoveel mogelijk ervaren hoe het er in de echte wereld aan toegaat. Zo zijn ze optimaal voorbereid op hun toekomstige beroep.”

Daarnaast wijst Schutte op het project Beethoven Zuid-Holland. Met het oog op de groeiende vraag naar technisch talent bundelen mbo-, hbo- en wo-instellingen hun krachten, samen met het bedrijfsleven. Het doel is om in zes jaar tijd tweeduizend talenten op te leiden voor de microchipsector. De doelstelling voor 2025 – honderd nieuwe studenten – is nu al halverwege het jaar behaald.

Het mbo zit in de lift
Dergelijke ontwikkelingen dragen er volgens Schutte aan bij dat het mbo steeds meer aan aantrekkingskracht wint. “Jongeren zien steeds vaker het perspectief dat een praktijkopleiding biedt. Ze realiseren zich dat je daarmee een waardevolle toekomst kunt opbouwen. Het is betekenisvol werk, essentieel voor innovatie, en bovendien goed betaald. In een tijd waarin dertig procent van de jongeren moeite heeft om financieel rond te komen, speelt dat uiteraard ook een rol.”

Daarnaast merkt Schutte dat het mbo steeds vaker wordt gezien als fundament of opstap. “Door in twee jaar een vak te leren en daarna je kennis te verbreden met een vervolgopleiding, word je extra interessant voor de arbeidsmarkt. Bovendien heb je altijd iets om op terug te vallen.” Ook de basisbeurs – die nog altijd geldt voor studenten in het mbo – speelt volgens hem een belangrijke stimulerende rol.

Zelf ook een stap verder
Waar het onderwijs zich blijft vernieuwen, blijft Schutte dat zelf ook doen. Per 1 juli 2025 maakt hij de overstap naar de Raad van Bestuur van het MBO College Amsterdam – terug naar de plek waar zijn onderwijscarrière begon. Zijn nieuwe missie: de realisatie van het grootste hospitality center van Nederland, misschien zelfs van Europa. “Tegen zulke ambitieuze plannen kon ik geen nee zeggen. Ik kijk er enorm naar uit om onderwijs op alle fronten vernieuwend en toonaangevend te maken. En als dat ergens kan, dan is het wel in Amsterdam.”

Leiderschap dat innovatie mogelijk maakt
Een cruciale factor voor innovatie is volgens Schutte de manier van leidinggeven. “Het onderwijs is gebonden aan veel regels en toezicht. Dat kan ertoe leiden dat medewerkers binnen de gebaande paden blijven. Maar krijgen zij vertrouwen, ruimte en het gevoel van ondernemerschap, dan ontstaan vaak de mooiste resultaten.” Het eerdergenoemde voorbeeld van de zorgopleiding werd volledig ontwikkeld door medewerkers van ROC Mondriaan zelf. “Het draait er niet om een 10 te halen op je eigen afdeling, maar om een 10 te scoren op het onderwijs. Dat vraagt om de juiste cultuur én om de moed om soms van de gebaande paden af te wijken.”

De rol van de Big Improvement Day
Een andere manier om met een frisse blik naar vraagstukken te kijken en om waardevolle samenwerkingen op te zetten tussen praktijk en onderwijs, is de Big Improvement Day (BID). Schutte ziet hierin een belangrijke rol weggelegd. “Tijdens BID2025 konden we Beethoven Zuid-Holland niet alleen een podium geven, maar zijn er ook mooie samenwerkingen ontstaan met verschillende technische bedrijven.”

Daarnaast benadrukt hij het belang van kleinere, terugkerende initiatieven zoals het Haagse BID-diner. “Dit diner brengt de belangrijkste partners van de stad samen om prioriteiten te bepalen waarmee we Den Haag verder vooruit kunnen helpen. Onderwijs speelt daarin een centrale rol. Wat mij betreft is dit concept dan ook zeer geschikt voor uitbreiding naar andere steden, zoals Amsterdam.”