Elk jaar worden er ongeveer 20 duizend levens gered omdat 330 duizend mensen vrijwillig bloed doneren. Dit klinkt als een hoog getal, maar het is niet vanzelfsprekend. Vanuit non-profit organisatie Sanquin is er continue behoefte aan donors én manieren om nieuwe doelgroepen te bereiken. Het is niet alleen een zoektocht naar de juiste bloedgroepen, maar ook geslacht, leefstijl en afkomst spelen een rol. In onderstaand artikel legt Chantal van den Berg van Sanquin uit met welke uitdagingen de Nederlandse bloedbank dagelijks te maken heeft.
Donors werven
Het vinden van geschikte donors blijft een dagelijkse uitdaging voor Sanquin. Hier komt meer bij kijken dan op het eerste gezicht lijkt. Verschillende factoren, als geslacht, leefstijl en bloedtype, zijn van toepassing op de geschiktheid van een donor. In Nederland doneert 2% van de bevolking. De meerderheid van deze donaties, ongeveer 70%, komt van vrouwen, maar zij kunnen slechts twee tot drie keer per jaar doneren. Daarom is Sanquin ook voornamelijk op zoek naar mannen tussen de 18 en 35 jaar. Zij kunnen frequenter doneren dan vrouwen, namelijk maximaal vijf keer per jaar. Mannen zijn over het algemeen zwaarder en hebben vaak een wat hoger ijzergehalte waardoor een bloeddonatie minder impact heeft.
Een andere uitdaging is dat niet alle beschikbare donors ook geschikt zijn voor donatie. Niet alleen geslacht, maar ook leefstijl heeft invloed op de kwaliteit van het bloed, na het gebruik van bepaalde drugs mag bijvoorbeeld niet gedoneerd worden. Ook mensen met een verhoogd risico op het hebben van HIV zijn uitgesloten van donatie. De toegenomen populariteit van het maken van verre reizen is een beperkende factor. Van den Berg: ‘Mensen die bijvoorbeeld naar Thailand zijn geweest, zijn zeker zes maanden uitgesloten van donatie.’ Maar ook als je recentelijk een tatoeage hebt laten zetten word je zes maanden uitgesloten van donatie.
Bloedtypes
Daarnaast komt er meer kijken bij bloeddonatie dan het vaststellen van de bloedgroep: er zijn ook bloedtypes. Ter wereld zijn er ongeveer dertig verschillende bloedtypen, afhankelijk van herkomst. Het is van belang om bloed toe te dienen van een zo aansluitend mogelijk bloedtype, omdat dit beter wordt opgenomen in het lichaam. ‘Voor iemand van Surinaamse afkomst is bloed van het Surinaamse bloedtype het best,’ zegt Van den Berg. Bepaalde bloedaandoeningen komen vooral bij specifieke bevolkingsgroepen voor. Een voorbeeld hiervan is de sikkelcelziekte, die vooral voorkomt bij kinderen met een Creoolse achtergrond. Deze ziekte heeft ondraaglijke pijnen als gevolg. Om deze ziekte draaglijker te maken voor de patiënt vindt maandelijks een bloedtransfusie plaats, maar om in deze vraag te kunnen voorzien zijn meer donors nodig.
Nieuwe communities
Om potentiële donors te bereiken, probeert Sanquin steeds nieuwe manieren te vinden om te communiceren. Eerder dit jaar startte een campagne gericht op gamers, een groep die vaak wordt vergeten, maar wel precies de doelgroep is die Sanquin zoekt. Voor iedere community is een andere vorm van communicatie nodig. ‘Je moet de groepen echt overtuigen om zich aan te sluiten,’ zegt Van den Berg.
Juist dat gemeenschapsgevoel kan bijdragen tot het werven van nieuwe donors: als mensen om je heen bloed doneren, ben je zelf eerder geneigd dit ook te doen. Om die reden neemt Sanquin ook deel aan verschillende initiatieven zoals de Big Improvement Day (BID) op 15 januari 2019. ‘Net als bij Sanquin wordt bij de BID een koppeling gemaakt tussen het bedrijfsleven, de overheid en non-profit organisaties. Dat maakt het een perfecte omgeving om samen met nieuwe partijen een positief gemeenschapsgevoel te creëren, wat weer vergelijkbaar is met onze donorgemeenschap,’ geeft Van den Berg aan.
