Maxime Verhagen is voorzitter van Koninklijke Bouwend Nederland en is bij Big Improvement Day (BID) voorzitter van de Phoenix Awards jury. Met ervaring in de politiek, het Europese parlement, ministerschap en het bedrijfsleven heeft Maxime een enorm brede kennis opgebouwd. Hij beschrijft zichzelf als gedreven, ambitieus, doelgericht en een workaholic. Wij kunnen dit absoluut bevestigen. Wij spraken Maxime Verhagen over de Phoenix Awards, zijn kijk op faillissementen, zijn werkzaamheden als voorzitter van Bouwend Nederland en zijn betekenis van het woord positiviteit.

U bent voorzitter van de Phoenix Awards, moeten de kandidaten laten zien dat zij zich 100% procent hebben ingezet ongeacht hun eerdere faillissement?

‘Ja, absoluut! Dat is het exact. Wanneer iemand zich voor een volle 100% procent inzet en er gaat iets mis; dan heb je er toch alles aan gedaan. Dit is zeker het geval wanneer je nieuwe dingen uitprobeert, dan is er altijd een kans dat het misgaat. Ik vind het van belang dat mensen een drive hebben om het steeds beter te doen.

Krijg je die drive dan voornamelijk als het misgaat of juist als het goed gaat?

Ik denk dat je de drive krijgt als het goed gaat, want als iets gaat zoals je voor ogen had, dan krijg je daar een kick van. Als het misgaat moet je ook bereid zijn van je fouten te kunnen leren. Een mooi voorbeeld hiervan is Edison, de grote uitvinder van het licht. Die man heeft honderd uitvindingen gedaan waarvan er 99 mislukt zijn. Iedereen ziet hem als een groot man, terwijl hij ook fouten heeft begaan. Hij had namelijk een fabriek opgezet voor betonnen huizen, terwijl er helemaal geen vraag naar was, dus dat bedrijf ging failliet. Wellicht was hij zijn tijd vooruit, maar hij had wel het lef om nieuwe dingen te proberen en daar kunnen we van leren. Als je bijvoorbeeld kijkt naar Silicon Valley in Amerika, zijn daar de bedrijven gevestigd die succesvol zijn. Velen zijn echter wel eens failliet gegaan voordat ze succesvol werden.

In Amerika wordt er anders gekeken naar een faillissement dan in Nederland, klopt dat?

Ja dat klopt zeker. Toen ik minister was van Economische Zaken heb ik in een sessie tijdens de Big Improvement Day gezegd: hier zien we faillissement als een mislukking en in Amerika wordt het gezien als het hebben van lef om iets nieuws te proberen.

Onze perceptie op faillissementen moet veranderen. We zouden trots moeten zijn op de personen die niet bang zijn om iets nieuws te proberen. Dat wordt hier nog onvoldoende gewaardeerd. Daarom zijn de Phoenix Awards in het leven geroepen, zodat we mensen die ongelofelijk hun best hebben gedaan en het lef hebben gehad om door te zetten een beloning kunnen geven. Het enige jammere is wel dat sommige mensen deze prijs niet in ontvangst willen nemen, omdat ze toch liever niet in de spotlight staan met hun faillissement. Blijkbaar is bij hen dus nog steeds sprake van een gevoel van mislukking en schaamte. Het getuigt juist van kracht als je dan niet bij de pakken neer gaat zitten, maar weer iets nieuws probeert. Een nieuwe kans op succes.

Waar let u dan op tijdens een juryberaad van de Phoenix Awards?

Dat ligt eraan, dit jaar keken we bijvoorbeeld naar dan vorig jaar. Dat komt door corona, want dat is toch een aparte situatie. Waarnaar gekeken wordt is of iemand iets nieuws heeft geprobeerd en het niet heeft opgegeven. Daarvoor checken we wanneer iemand failliet gegaan is of iets is mislukt, of hij daarmee anderen heeft benadeeld. In Nederland hebben we namelijk een wetgeving gemaakt om ‘zogenaamd’ failliet gaan te voorkomen. Even failliet gaan om van je personeel af te komen, om een doorstart te maken, of om van je schulden en onbetaalde rekeningen af te komen; daar zijn de awards niet voor bedoeld. Is het faillissement buiten jouw schuld ontstaan of omdat de omstandigheden tegenzaten? Alleen dan kun je in aanmerking komen voor de Phoenix Award.

Het tweede waar we op letten is; wat heb je vervolgens gedaan? Wat heb je geleerd? Heb je van je fouten geleerd? Ben je nu wel succesvol? Juist nu in de coronatijd gebeuren er veel dingen die je niet hebt kunnen voorzien, maar hoe creatief ga je om met die situatie? Op het moment dat je bijvoorbeeld een locatie hebt die je verhuurt voor vergaderingen en evenement en dat kan niet meer, hoe ga je daar mee om? Hoe zorg je dat je toch nog wel een deel van je inkomsten krijgt? Wij letten dus op hoe ondernemers deze vragen op een creatieve manier voor zichzelf beantwoorden. Aan de hand daarvan stellen we de winnaars vast.

Van welke fout heeft u zelf veel geleerd?

In de politiek heb je dat natuurlijk wel eens, dat iets mislukt. Ik werd bijvoorbeeld onverwacht gekozen voor het Europese Parlement. Wij hadden acht zetels in het Europese Parlement en ik stond op nummer tien op de lijst. Gezien de peilingen, had ik dus totaal niet verwacht dat ik erin zou komen. Ideaal was het ook niet gezien mijn thuissituatie, wij hadden een kind van anderhalf jaar oud en mijn vrouw was in verwachting van de tweede. Maar goed, ik dacht ik blijf op de lijst want dan kan ik makkelijker de stap zetten naar de Tweede Kamer en op die manier meer bekendheid krijgen. Ik kom er toch niet in dacht ik, maar goed toen kregen we ineens 10 zetels vanwege het vallen van het kabinet-Lubbers. Voormalig VVD-stemmers konden zich niet meer vinden in de VVD en stemden dus CDA. Hierdoor werd ik Europarlementariër, twee weken voor de geboorte van mijn tweede kind, ik moest vertrekken naar het parlement en was nauwelijks thuis. Achteraf gezien zou ik dat toch anders gedaan hebben. Ik probeerde zoveel mogelijk thuis te zijn, maar je moet ook genoeg tijd stoppen in je baan als Europarlementariër om daarin succesvol te zijn.

En nu bent u voorzitter van Bouwend Nederland, waarmee houdt u zich bezig?

Een belangrijke opgave voor ons is dat er de komende tien jaar één miljoen woningen moeten worden gebouwd in Nederland. Tot 2035 groeit het aantal inwoners in Nederland namelijk met 1,4 miljoen. Tevens hebben we te kampen met achterstallig onderhoud van onze infrastructuur. Er zijn bijvoorbeeld heel veel bruggen en viaducten die gebouwd zijn in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw en die zijn aan het einde van hun levensduur. Je kunt ze fysiek herstellen, of zoals bij mijn gemeente gebeurt, een bord plaatsen ‘verboden voor vrachtwagens’. In Amsterdam zijn bijvoorbeeld veel kades aan vernieuwing toe, die staan op instorten. Het uitblijven van een oplossing voor het stikstofprobleem zorgt er al ruim twee jaar voor dat veel geplande bouwprojecten niet door kunnen gaan. En dat terwijl de bouwsector slechts verantwoordelijk is voor 0,6% van de totale landelijke stikstofuitstoot. Dat is echt niks in vergelijking tot de grote maatschappelijke opgaven waar wij als sector grotendeels voor aan de lat staan. Maar de bouw is wel het hardst getroffen omdat veel projecten niet vergund kunnen worden. En dat terwijl een boer gewoon kan blijven doorboeren want die heeft een vergunning. Met een auto mag je blijven rijden, zolang je wegenbelasting betaalt en een rijbewijs hebt. Terwijl voor ieder bouwproject of het aanleggen van een weg een nieuwe vergunning aangevraagd moet worden. Maar na de uitspraak van de Raad van State op 29 mei 2019 worden aanmerkelijk minder vergunningen afgegeven. We zijn dus bezig om in de huidige formatie voldoende mogelijkheden te creëren om te gaan bouwen en om het stikstofprobleem op te lossen.

Als Bouwend Nederland verenigen, verbinden en ondersteunen we onze circa 4300 leden. Onze vereniging wordt gezien als een serieuze gesprekspartner en denkt op landelijk, provinciaal, regionaal en lokaal niveau mee over oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Wij vinden het belangrijk dat de voorwaarden zo worden geregeld dat onze leden die aan de lat staan van veel maatschappelijke opgaven deze ook kunnen realiseren. Denk hierbij aan het oplopende woningtekort, de energietransitie, klimaatverandering, vergrijzing, schaarste aan grondstoffen. De maatschappelijke ontwikkelingen volgen elkaar in snel tempo op, en hier moeten we als sector op voorbereid zijn. In december 2020 presenteerden we daarom een aantal scenario’s in de toekomstverkenning 2030 ‘Nu Bouwen aan Morgen’. Dit zijn prikkelende beschrijvingen van een mogelijk toekomstige werkelijkheid die vaak flink verschilt van onze huidige wereld. We agenderen hiermee de uitdagingen en kansen en stimuleren onze leden om zich, samen met ons, voor te bereiden op toekomstige ontwikkelingen. We gaan hierover samen in gesprek met leden en stakeholders.

Wat mij opvalt is dat u ongelofelijk veel weet over heel veel onderwerpen, hoe doet u dat?

Dat komt dus doordat ik een workaholic ben en mij altijd 100% inzet. Toen ik fractievoorzitter was zei een aantal Kamerleden: jij weet vaak meer van het onderwerp dan de woordvoerder. Ik lees onvoorstelbaar veel, en juist omdat ik op basis van inhoud mijn plekje moest verdienen, zorgde ik ervoor dat ik niet betrapt kon worden op het gebrek aan kennis. Dus ik besteed ongelofelijk veel tijd aan voorbereiding en verdieping in zaken.

Wat betekent positiviteit voor u?

Dat je streeft naar het goede. Maar ook dat je optimistisch bent en ervan overtuigd bent dat het goed gaat komen zolang je jezelf er maar voor inzet. Dus niet dat je blijft zeggen dat dingen niet deugen of kloppen. Het gaat om wat je er zelf aan kan doen om het wel te laten deugen. Dat betekent positiviteit voor mij. Kijk er met een positieve blik naar en neem je voor ‘ik ga het oplossen’ in plaats van ‘het wordt niks’. Probeer er daarnaast vanuit te gaan dat de ander het goed meent.